‘Au!’ Of ‘nou...het valt best mee’? Zó denkt Dukke over het borstonderzoek.

“Als ik de uitnodiging krijg, maak ik meteen een afspraak. Ik vind zo'n onderzoek gewoon heel belangrijk."

Dukke, casemanager dementie, vertaalt haar gevoel voor het bevolkingsonderzoek borstkanker in twee getekende, blije borsten op een foambord. Ze beschouwt het als een geluk dat zulke onderzoeken worden georganiseerd in Nederland en twijfelt nooit om mee te doen. “Als ik de uitnodiging krijg, maak ik meteen een afspraak. Ik vind zo'n onderzoek gewoon heel belangrijk. Het hoort bij de basis en ik weet dat je iets onder de leden kunt hebben, ook als je géén klachten hebt.” Dukke is een nuchtere Friezin die uitgaat van het positieve en liever niet kijkt naar wat er allemaal mis kan gaan. Toch ziet ze in haar omgeving dat er altijd weer een paar mensen worden uitgepikt met een doorverwijzing naar het ziekenhuis. 

In de prullenbak 
Afgelopen november kreeg de man van Dukke de diagnose darmkanker. De eerste keer dat hij een uitnodiging kreeg, gooide hij de uitnodigging weg. “Dan blijkt wel weer hoe belangrijk het is dat je meedoet met zo'n onderzoek", zegt ze. “Dit is mijn reden om ambassadeur te zijn voor het bevolkingsonderzoek”.  

Geen taboe 
Over het bevolkingsonderzoek praten doet ze niet heel bewust. Wel heeft ze het er met vriendinnen over als ‘de bus’ weer in de buurt staat en de uitnodiging op de mat ligt. Ze vindt het vanzelfsprekend om mee te doen en denkt niet dat er een taboe op het onderwerp zit. “Misschien is dat per leeftijd wel anders. Mensen die wat ouder zijn hebben vaak meer meegemaakt en zijn daardoor wellicht minder angstig”. Ze kent geen personen die níet meedoen. “Het zou kunnen dat vrouwen het niet durven te zeggen als ze niet deelnemen”, zegt ze daarover.  

En dan...wachten op de uitslag. 
Als ze de uitslag ontvangt, vindt ze dat toch altijd even spannend en krijgt ze een onrustig gevoel. “’Dat slaat nergens op, want als het mis is had ik dat allang gehoord", zegt Dukke dan tegen zichzelf. Binnen tien werkdagen ontvang je de uitslagbrief. De huisarts belt als er iets verdachts gevonden is. 

Niet lekker, maar ook niet pijnlijk 
Laatst had Dukke vanuit haar werk een vergadering over mensen met een migratieachtergrond. Daaruit bleek hoeveel vooroordelen mensen kunnen hebben. Ook over het bevolkingsonderzoek kunnen vooroordelen bestaan, bijvoorbeeld door verhalen van anderen of berichten in de media. “Meestal weten we niet hoe iets écht zit”, merkt ze op. “Vraag het eerst, onderzoek het gewoon! Je moet niet zomaar iets voor ‘waar’ aannemen”. De verhalen die ze hoort van andere vrouwen dat het onderzoek heel pijnlijk is, herkent ze zelf niet. “Het is niet lekker, maar het is ook niet heel pijnlijk”. Ze legt uit dat er ook verschil in zit: de ene keer is het minder gevoelig dan de andere keer. 

“Het is zó gedaan. Dat het niet leuk is, dat weten we, maar het hoort er gewoon bij”.

Dukke's eerste keer 
De eerste keer kan ze zich nog herinneren. Ze weet nog dat ‘de bus’ altijd op dezelfde plek stond en dat ze dan dacht: ‘dat is niet voor mij’. Uiteindelijk ontving ze zelf de uitnodiging en deed ze mee: “In zo’n benauwd hokje en dan al die vrouwen uit de straat of uit de buurt”, zegt ze daarover. De medewerkers gingen zorgvuldig met haar om en discreet te werk. Dukke: “Ze ontvangen je warm en empathisch bij het maken van de foto’s, en het was voorbij voor ik er erg in had.” De pijn viel haar mee, ondanks het ongemak, want ze had ergere verhalen gehoord. Dukke sluit af met de woorden: “Wat je van anderen hoort is dit: ‘pletten’, ‘vrouwonvriendelijk’ en ‘pijnlijk’. Ik ben van de school dat je niet moet zeuren. Het is zó gedaan. Dat het niet leuk is, dat weten we, maar het hoort er gewoon bij”.  

Bent u ook uitgenodigd en wilt u een afspraak maken voor het onderzoek? Plan hier meteen uw afspraak.